AHMET MİTHAT EFENDİ


Bez tüccarının oğludur.Orta halli birisidir.Babası erken yaşta vefat etmiştir.Hafız Ağa adında bir üvey ağabeyi vardır.Dönemin en önemli devlet adamı Mithat Paşa Hafız Ağa'yı himayesine almıştır.Ağabeyi ile birlikte Balkanlara Niş'e gitmiştir.Rüştiyeyi orada bitirmiştir.1863 yılında eğitimini tamamlayan Ahmet Mithat camide dersler vermiştir.Dragon Efendi'den Fransızca dersleri almıştır.Bu dönemde Mithat Paşa'nın desteğiyle "Tura" gazetesini çıkarılmıştır.Ahmet Mithat bu gazetede görev almıştır.Bunun üzerine Mithat Paşa onu da himayesine almıştır.Daha sonra Mithat Paşa Bağdat valisi olarak göreve atanmıştır.Bağdatta "Zevra" adında bir gazete çıkarmışlardır.Bağdat'a gidiş esnasında Osman Hamdi Bey (Kablumbağa Terbiyecisi'nin ressamı) onun yol arkadaşıdır.Ahmet Mithat'a çeşitli kitapların olduğu bir liste vermiştir.Onun için Fransa'dan kitap getirir onu tercüme yapmaya yönlendirir.Daha sonra Ahmet Mithat İstanbul'a döner ve yazarlığa başlar.Orada matbaa açar,kitap satmaya başlar."Basiret" gazetesinde çalışır."Dağarcık" isminde bir dergi çıkarmıştır.Bu dergide yayımladığı "Duvardan Bir Seda" adlı yazısı üzerine tutuklanır.Rodos'a sürülmüştür.Bu yazısında değişimden söz etmiştir."Menfaa" adlı kitabında yaptıklarından duyduğu  pişmanlıklarından bahsetmiştir.1876'da tekrar affedilmiştir.Gitiği yerde okul açmış,kendisine "Hace-yi Evvel" lakabı verilmiştir.Üss-i İnkılap adında bir tarih kitabı vardır.Takvim-i Vakayi'de kendisine görev verilmiştir.Tercüman-ı Hakikat gazetesi bizim için önemlidir.1908 yılında emekli olmuştur.Darülfünun'da Genel Tarih,Felsefe Tarihi,Dinler Tarihi dersleri vermiştir.Darül Muallimatta pedagoji ve tarih dersleri vermiştir.
  • Ahmet Mithat yazdıklarıyla sıradan vatandaşlara okuma zevki vermiştir.Yazdıklarıyla hem eğitmiş hem de eğlendirmiştir.
  • 1870 yılında Kıssadan Hisse adlı eserini,Bağdat'ta Mekteb-i Sanayi adlı okulda ders kitabı olsun diye yazmıştır.
  • Letaif-i Rivayat adlı eseri parça parça yayımlanmıştır.Bu kitapta 28 hikaye vardır.Ahmet Hamdi Tanpınar bu eser için "Türk insanına hikaye alışkanlığı kazandıran ilk eserlerdendir."ifadesini kullanmıştır.


Felsefe-i Zenan:
Bu hikaye Türk toplumunda kadın sorunlarını,kadının bakış açısıyla anlatması bakımından önemlidir.
Hikayenin Önemi:Türk Edebiyatında ılk mektup tarzında tertib edilen ilk romandır (hikaye olması açısından)

Bahtiyarlık:Köy hayatını ele alan ilk eserlerden birisidir.

  • Ahmet Mithat köy hayatını şehir hayatından üstün görmüştür.
  • Ahmet  Mithat J.J.Rousseau'nun "tabiat güzel,medeniyet çirkindir." sözüne dayanarak köy hayatını üstün görmüştür.

Diplomalı Kız:Kadınların eğitilmesini ve meslek sahibi olmasını işler."Bir gün gelecel kadınları meslek sahibi olaral göreceğiz." der.

Felatun Bey ile Rakım Efendi:Tanziamattan sonra başlayan yanlış batılılaşmayı konu alan ilk romandır.

  • Romandaki temel karşıtlık Felatun Bey'in temsil ettiği tembellik ve israf ile Rakım Efendi'nin temsil ettiği çalışkanlık ve tutumluluk arasındadır.

Müşahedat:Yazar.kurmaca dünyanın içindeki roman kişilerinden birisidir.
  • Gerçek dünyanın yazar kimliğiyle kendini göstermesi bakımından dünya edebiyatı içinde önemli bir eserdir.
  • Bir romanın yazılışı romanın konusu olmuştur.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Tevfik Fikret'in Şiir Anlayışı

Şinasi'nin Hayatı